24.1. Wewnętrzne DSL

Wewnętrzny język dostosowany do dziedziny (ang. internal Domain Specific Language, w skrócie internal DSL), jest swego rodzaju językiem utworzonym na bazie składni innego języka (na przykład języka Scala) i zapisywanym w tym języku i zgodnie z wymogami jego składni, ale jednocześnie jest zaprojektowany w taki sposób, aby przypominał jakiś odrębny język, zawierający właściwe sobie konstrukcje. Opisane w tym rozdziale przykłady prezentują zarówno proste DSL, implementujące pojedyncze instrukcje lub wyrażenia, jak i bardziej rozbudowany DSL, służący do budowania wyrażeń opisujących instrukcje manipulujące obrazami graficznymi zapisanymi w plikach.

Jako pierwszy przykład, w pliku Factorial.scala, przedstawiona jest implementacja operatora ! obliczającego silnię liczby całkowitej.

Plik Factorial.scala:
import scala.language.implicitConversions
object Factorial {
  implicit class FactorialWrapper(val n: Int) extends AnyVal {
    def ! = (1 to n).product
  }
}

W celu wykorzystania tego operatora należy wykonać dwie instrukcje import: pierwsza z nich importuje implementację operatora, a druga zezwala na użycie postfiksowych operatorów, co jest wymagane, gdyż operator obliczający silnię użyjemy właśnie jako operator postfiksowy. Po dokonaniu importów można wykorzystywać ten operator w sposób pokazany w poniższym przykładzie.

scala> import Factorial._
import Factorial._

scala> import scala.language.postfixOps
import scala.language.postfixOps

scala> 4!
res0: Int = 24

scala> 1!
res1: Int = 1

Dzięki temu, że Scala pozwala na używanie identyfikatorów w postaci operatorów możliwe jest zdefiniowanie metody o nazwie !. Dzięki temu, że zdefiniowana metoda jest bezparametrowa oraz dzięki wykorzystaniu operacji postfiksowej możliwe jest wywołanie tej metody poprzez proste dopisanie jej nazwy do obiektu. Wreszcie niejawna konwersja z typu Int na typ Factorial zaimplementowana za pomocą klasy z modyfikatorem implicit pozwala na używanie tej metody na obiekcie typu Int. Dzięki użyciu klasy wartości unikamy ponadto dodatkowego narzutu w postaci tworzenia obiektu-opakowania.